Pages

Dec 5, 2013

Guur iyo Gunnimo

I 
Abaar daran oo deegaanka heshay baa dabo dheeraatay. Dhulku, buska  ka qarxay awgii waxa uu u egaa mid aan dib u soo noolaan doonin. Halka aad jaanta dhigto waxa cagtu kuu galaysay siigo harraad la cabbudhay. Meel waliba waxa ay u egayd gelgelin. Marka dabayshu soo dhacdo waxa qarsoomi jiray deegaanka oo dhan. Waxaanay dunidu u egaan jirtay mid la rogayo. Dhirta wada muruxday ee foolxumada isla garab qotontay xidid nooli in aanu ciidda ugu mudnayn baa la malayn jiray. Haddii  dabayli soo dhabato, foodhida uu galoolku isku daraa waxa ay u ekayd baroor. Shimbirihii waxa ay u hayaameen dhul nolol dhaama.

Xoolaha, iduhu cawska yaryar ee gunta carrada teelteelka ugu yaal ayey ku noolaayeen. Riyuhu xaabka, geedaha ay salooshaan. Lo’da oo aan caws iyo biyo la’aan nolaan karin badankeedii waa le’edeen. Marka laga tago inyar oo lammaanayd oo sida dadka loo quudin jiray. Adhiga kolka laba tiro aroortii la dareeriyo, fiidka labadii tiro oo dhammaystirani ma ay soo wada xaroon jirin. Meel walba waxa lagu arki jiray raq taalla oo dugaaggu wax uu ka goosto ka waayo. Marka la isku wado daro, geel ayaa u nolol roonaa. Laaca dhirta qallashay buu isna isaga noolaa. Nolosha dadkuna tan xoolaha waxbadan ma ay dhaamin. 
Dadku quus ayey badi xigeen. Indhohooduna cirka ayey hadh iyo habeen si tuugmo leh ugu maqnaayeen. Odayaasha reerku waxa ay yeesheen kulammo jaadjaad ah. Sidii looga arrinsan lahaa abaarta dabo dheeraatay. In sahan la diro, reerahana loo raro meel halkan dhaanta ayaa la soo jeediyey. Inkasta oo dad iyo xoolo aan safar la tahlayn, haddana odayaasha qaar baa sidaas ku arrimiyey. Haddana talooyin kale ayaa odayo kale ku dareen. Wadaadkii reerka; Aw Cilmi yaa isagu  talo ku soo jeediyey in la ducaysto. Dhammaan inta deegaanka wada taal, hal meel in ay ku ducaystaan. Waa la aqbalay taladii. Galab khamiis ah baa afar kuray xoogle xoolaha loo diray. Aw Cilmi baa raacay. Neefaf bay soo madheen. Dabadeed tobaneeye neef oo la xulay ayaa gaar loo xidhay. Wixii agab kale loo baahnaa baa iyana haweenkii diyaariyeen. Waagu markii uu dillaacay, subixii jicmaha ayaa dhammaantood jirjir cadka loo dhigay oo birta la mariyey. Yar iyo wayn, rag iyo dumar iyo dhammaan reerkii ducadii waa laga qayb qaatay. Neefafku ha iska xumxumaadeen, hilib hagaagsan oo la sheegona yaan laga cunine, haddana waa la wadaagay. Oday iyo inan ba waa la isu dhiidhiibay cadihii. Fuudkii laga saarayna waa lawada filiqsaday. Gabbalku kolkii uu dumay baa duco la bilaabay. Baryo ayaa Ilaahay gacmaha la hoorsaday. Sideedaba aadanuhu kolka uu awooddiisa dhab ahaan arko iyo kolka uu xeeladdiisa ku fakan waayo, ayuu qiraa baahida uu cid ka awood badan u qiro ama baryada uu cid kale u qayshado. Habeenkii oo dhan Alle bari baa la waday. Sidii baana lagu kala seexday saqbadhkii. 
Galabtii dharaartaas xigtay goor ay casar dheer tahay, baa jawigu is geddiyay. Naf kasta oo shalay noolayd waa ay shakiday. Wixii dhaayohoodu tuseen bay run iyo riyo u kala garan waayeen. Ducadoodii in la aqbalay bay si u dagdagsadeen, maya’e si u aammineen. Hogolo cokan oo aan hore loo arag baa degmada  hadheeyay. Dabayl baa boodhkii kicisay. Daruur sahan daruuraha. Dabayshii baa sanka lala raacay. Aad baa loo macaansaday. Waxa ay ahayd foore. Hogolihii baa cirka isku ballaadhiyay. Hadba dhinac bay u guureen. In ay dhulka indho-indhaynayaa baa la moodayey guurguurkooda. Nafba si bay u eegaysey daruuraha, laakiin isku si baa loo wada rajaynayey. Dabayshii baa sii xoogaysatay. Dhammaan dadku waxa ay naawileyeen nibicda roobka daruurta ka hoorta. Iyaga oo dibadda wada tuban bay hooreen. Ilaahay hortii ay hogolihii si yaab leh u hooreen! Dhibicda roobku dhulka sidii ay cadho u qabtay bay ugu dhacaysay. Boodhkuna sidii col ka awood badani soo galay buu u jabay. Inyar dabadeed, boodhkii waxa uu isu baddalay dhiidhi dhoshoq ah. Dhulkii boodhka lala mari la’aabaa dhooqo lala dhaqaaqi waayey. Xoolihii cawllanaa baa quruxsaday markii dhibicdu si fiican ugu maydhay. Cawayskiina hillaacu sidii lagu fantasiyeynayo buu hadba gees ka bilig lahaa. Onkodkuna waa uu u jiibinayey. Dadkuna dhammaan farxad bay mabsuudsanaayeen. 
Muddo yar oo kooban baa deegaankii oo dhammi isdooriyey. Noloshii iyo noolihii baa soo kabtay. Abaartiina tartartiib tartiib baa looga doogayey. Jeeroo la caydhsadey. Biyihii dhulka hoos u muusay baa doog iyo dareemo dhaliyey. Dhirtiina man iyo ubax ayaa ku gadaanmay. Shimbirihii waa hore hayaamay baa soo guryonoqday. Ci’da jiibta iyo jaanta ayey si aan ku talogal lahayn isu jiibinayeen. Nafta aadamuhu waa ay macaansanaysay noloshaas. Dhirta cagaarka dusheeda ka muuqday midka hoos goglan baa ka batay. Xooluhu kambalka reerka ma ay dhaafi jirin. Xareeddu gal wal iyo jeex kasta waa ay ka galac lahayd. Rahuna ci’da mashxaradda yuu xidhiidh u waday. Barqodharag baa dadka iyo duunyadu ba noqdeen. Noloshuna sina ba ulama ay mid ahayn tii bari dhawayd. Waxa ay kala ahaayeen cadaab iyo janno. Dareenka dadka oo dhammina waa uu isbaddalay. Dhallintu ciyaar bay waaga ugu barin jireen. Gaafafku si xidhiidh ah bay u dhici jireen. Gashaantimuhu fidhinka iyo baaguudiga ayey waqti u heleen. Doobabkuna haasaawaha sidaas oo kale ayey fursad u heleen. Barwaaqada iyo nabadda lagu jiray ayaa intaas oo dhan ba  dhashay.Raage  Garnayl, qudhiisu, maalmahaas, si buu u guuxayey oo u gurxamayey. Waayo waxa uu ahaa guurdoon. 
Raage, waa curadka iyo guurdambayska Garnayl. Sagaal iyo toban dayrood baa laga joogaa habeenkii uu dhashay. Kaaha Xaaji Yuusuf in ay kow toban bilood uurlahayd baa la sheegaa. Laga soo bilaabo dharaartii bisha sagaalaad ugu buuxday iyo ilaa dharaartii ay Raage dihatay, waa la naawilayey shinkeeda.
Maalin Axad ah, caways, goor geeljiruhu xerada geela ka soo dhammaaday, bay haweenkii reerku isku yaacyaaceen. Hugun badan baa laga dareemay. Ummuliso degmada ka dhawayd ba gabdho dheereeya loo diray. Saqdheexe baa la soo toosiyey. Qalab caafimaad liita oo ay haween hore u adeegsatay bay soo qaadatay. Maryihii ilmaha lagu qaban lahaa awal bay xaamilada foolanaysay sii diyaarsatay. Saqbadhkii baa jawigii isbaddalay. Oohin qariib ah ayaa laga maqlay aqalkii  Kaahi  ku foolanaysay. Waa la filayey. Ilmihii xaamiladu sidday baa dunida yimid.  Dhawaaq haweenay kale baa xigay. “Waa wiil!” ayey kor ugu qaylisay. Badi Soomaalidu wiilka ayey gabadha ka jeclaayeen ilaa haddana ka jecelyihiin, sida bulshooyin kale oo dunida ku uumman. Sidaas awgeed si wayn baa wiilkan cusub loogu soo dhaweeyay dunida. Garnayl kolkii warkaas loo sheegay aad buu ugu farxay. Dabadeed qaalin saddex jir ah geela ka soo madhay. Iyada oo raggii golaha fadhiyo ayuu ku dhawaaqay in qaalinta “Ina Dahab” ee saddex jirka ah uu curadkiisa ugu xuddun xidhayn, isla magaca wiilkana kobtii ayuu kaga dhawaaqay. “Waa Raage” ayuu yidhi isaga oo ay farxaddu oogadiisa ka muuqato. Gabadhi haddii habeenkaas Garnayl u dhalan lahayd, lama hubo in uu ku farxi lahaa. In aanu qaalin geel ah se ugu xundun xidheen waa la hubaa! Waa astaanta kala jeclaanta wiilasha iyo gabdhaha tan iyo kuwo kale! Garnayl wiil ugama horrayn Raage ugamana dambayn. Sidaas awgeed inankiisa aad buu u jeclaa. Gu’ kasta oo uu kordha waa uu tirsan jiray. 
Dharaarta uu garab joogsan doono ayuu aad u naawilayey. In uu ku nasan doono ayuu dhab ahaan suuraysan jiray. Maanta Raage waa kaas doobka noqday. Qaalintii loogu xundun xidhay waa taas laba iyo tobanka neef dhashay. Waa kaas hawsha reerka badankeedii ku qaybay. Garnaylna waa kaas ku nastay Raage. Labo sababood awgood Garnayl waxa uu jeclaa in inankiisu reer dhaqdo, ubadna dhalo. Kow, Garnayl wuxuu rabay in tafiirtiisu badato si ay cadowgooda isaga waabiyaan magiciisuna u jiro. Labo, Raage in uusan madinnimadaas ku dhiman oo aanu Garnayl goblan dhaxalsiin. Sidaas darteed, in badan ayuu ku waanin jiray guur. Adduunka waxa ka hadhayaa in uu magiciisa yahay buu u sheegi jiray. Magiciisa cidda reebaysaana in ay ubadkiisa tahay buu ku dardaari jiray. Saddexdii gu’ ee u dambeeyayba waanadaasi waa ay isa soo taraysay.
II 
Raage baqasho uu haweenka ka qabay iyo baahi badan oo aanu qeexi karayn  in uu u qabo ayaa dabar iyo seeto ku ahayd. Hawl wax aan ahayni in aanay ka maqanayn buu malayn jiray. Sannadkan se dardaaranka aabbihii oo sii xoogaystay iyo nolosha oo gabi ahaanba guur ku samayd ayaa ku xoojiyey go’aanka guurka. Habeenno door ah ayuu fikirkaas rogrogay. Waayaha dhow iyo ka fogba sheedaaliyey. Aakhirkii, waxa uu si awood leh naftiisa ugu qanciyey in uu, reer yeesho.
Gabadhii uu guursan lahaa buu ka fikiray. Deegaanka iyo inta reero degganba maskaxdiisa ayuu ka dhex daawaday. Intii uu gashaanti yiqiin buu maskaxdiisa ku soo xaadiriyay. Safsaf buu u joojiyey. Aad buu u fekeray. Gabadh deggan oo aad hayn karto oo ku hayn karta hel buu ku fekaray. Waa uu sii tallamay laakiin talo waxay isugu biyo shubatay, Degmo Aw Ibraahin. Degmo, dayrtii u dambaysay iyada oo adhi la joogta in ay kulmeen baa xasuustiisa ku soo maaxatay. Maalintii buu dib xusuus ugu noqday. Barqo uu geel horwayn ah soo waraabinayey ayuu gaban ku soo baxay. Adhi lagu qiyaaso laba tiro ayey foofinaysay Gabadhu maydhax yar oo qoyan bay afka ku haysatay. Xadhig bay soohiddiisa unugkaysay. Kolkaas buu Raage budhyar oo uu sitay sinta saaray. Labadiisa luguud midkood ku istaagay tii kale ku laabaay. Si diyaar garow lehna u eegay gabadhii adhiga wadday oo bariido isla qalloociyey.  
“Reerku muxuu ku baryey” 
 “La soo kaakacye idinna” ayey ugu hal celisay.  
“Waa nabaddaas uun annana’e. Ma ina aw Ibraahin baad tahay.” 
“Haa”  
“Reerka adiga ayaa u yaraa sida aan filayo. Adeer ama Inaadeer anigu Raage Garnayl baan ahay ee magacaa?” ayuu tooyasho isyeelyeel ku yidhi. 
Iyada oo maydhaxdii labada gacmood ugu jirto, adhigiina xoogay ka durkay bay ku tidhi “Adeer iyo Inaadeer maxaa kugu wada raray? Degmo Aw Ibraahin.” ayey tidhi oo nabaadisay isaga oo aan wax kale odhan. Raage, Degmo oo sii tallaabaynaysa buu inta indhihii ka buuxsaday ku yidhii,  “Reerkana igu salaan Degmo yareey”. Haddana, laba goor oo kale buu si mugleh u daawaday.  Koortii geela oo nabar ka durugtay buu isna tiigsaday. Maalintaas baa si fiican xusuustiisa ugu soo maaxatay.  
Degmo waxaa dhalay Aw Ibraahin. Reer Garnayl koonfur ka xigay. Waa ood-wadaag isku reer ah se aan isku jilib ahayn. Degmo, iyadu qof ahaan ma dabeecad xuma. Da’ ahaanna waa shan iyo toban jir. Diifta kolka abaaraha lagu wada jiro haddii laga tago, gu’ga waqtiyadan oo kale quruxdeeda yaa la daawadaa. Cirridka madow, ilkaha dheyda ka cad iyo sanqaroorka dhuuban. Runtii aad baa loola dheygagaa. Dhererkeedu walow aanu dheerayn, haddana qof gaaban laguma sheego. Midabkeedu waa maarriin dhalaal xiga. Iin kolka loo raadinayo, nabarka ay ooddu dhafoorka kaga samaysay baa la sheegaa. Casar gaaban, qiyaastii ay shan gu’ jirto ayey maqal la joogtay. Guriga kambalkiisa ayey ku raaci jirtay maqasha. Iyada oo casarkaas ceesaan xun oo dusdus badan ood qabsatay ka furfuraysa ayaa laan firgin ahi ku soo fakatay. Dabadeed Degmo dhafoorka ka jeexday.
Nabarku inkasta oo uu xanuun kululaa, haddana, Degmo dawo hagaagsan iyo daryeel ma ay helin. Laba maalmood kaddib nabarkii markii uu ku dhacay, Degmo maalintii saddexaad maqashii ayey la joogtay. Sannadba sannadka ka dambeeya nabarku waa uu iska ba’ayey. Imminkana wax badani kama sii muuqdo. Sideeda kale, Degmo waa qof dadku ammaano. Raage Garnaylna tashigaas uu naftiisa la yeeshay iyo talo ilm-aadeerradii ku soo kordhiyeen waxa ay isugu biyo shubteen Degmo. Degmo Aw Ibraahin in ay oori u noqoto. Oori ubad u dhasha. Ubad innamo u badan.  
III 
Sidii dhaqanku ahaa, waqtiga gu’ga ayaa qoysaska Soomaalida la dhisaa. Gaafafka u badanna sababtaas awgeed gu’ga ayaa la arki jiray. Reeraha oo aan abaar kala gaysay jirin, rafaad badan oo lagu mashquulo oo aan jirin,  iyo barwaaqada jirta awgeed ayaa waqtigaas guurku u bataa. Sannadkana barwaaqada awgeed gaafafku waa ay badnaayeen. Raage tiraba saddex gaaf buu ka qaybgalay. Haseahaatee Raage haddii aanu ku fiicnayn ciyaarta, in usha la saaro mooyee  waligii iskii gaaf ciyaar ama kaftan uma istaagin. Kamana heesin. Gaafkii ina adeerkii Cumar ayaa u dambeeyay gaaf u tago. Degmo ayey ku kulmeen habeenkaas. Laakiin isaga oo aan la hadlin bay gurigoodii u hoyatay. Waxa ay ahayd fursad dahab ka qaalisan. Waa uu se dayacay. In badan buu naftiisii ku canaantay fursadda uu habeenkaas lumiyey. Wuxuu se u raadsaday tu kale oo aanu iska lumin sida taa hore. Waqtigu waa isgurayey, gu’guna wuu guurayey. Garnayl talada waa uu waday habeen iyo dharaar. Culayskaas awgeed, Raage go’aan buu gaadhay. Go’aankaas baa wax yaab leh dhalay. Maya’e wax badan dhimay. Maya’e dhimasho keenay baa la dhihi karaa.
Raage Garnayl iyo laba ilmaadeer ay yihiin baa galab casar dheer ah is raacay. Lama moodayn in ay Degmo u socdaan. Xaggay ka filayeen in ay ka heli bay u keceen. Nabar haddii ay dayday ahaayeen. Xidh aan reer Aw Ibraahin ka dheerayn adhi madaxa la galay iyo gabadh dhexda xidhan oo maydhax ku hullaaban bay arkeen. Degmo oo adhi la joogta bay ahayd. In iyada oo adhi xaggii reerkooda u soo qoorceliyey daba laafyoonaysa ay la kulmi iyana lama ogayn. Degdeg bay tallaabad hoosta uga xadeen. Degmo ayey soo gaadheen. Raage oo isagu ahaa qofka Degmo rabay. Baa bariido ayuu ku bilaabay. Iyana si dhibyar oo xornimo leh bay ugu warcelisay. Hadal yar adadag oo uu haasaawe ka dhigayey buu ku tuurtuuray. Si baa se la isku fahmi waayey. Inantu se ma ay fahamsanayn ninkani waxa uu u socdo. Sidii geel laga dhacay uu dhacsanayo buu u gorgortamay. Jawiguna waa uu sii xumaanyey. Si kasta oo ay tahay dhengadihii xumxumaa ee galoolka ahaa in ay labada geesood inta ay kala maraan jidhkeeda gacan mooyee aan garaac gayin kala dhacayaan iyaduba ma ay filayn. Markii ay saddexdoodii afar dhengadood oo xanuun kulul jidhkeedii naacimka ahaa ku xageen, in ay orod miciinsan iyaguba way ku wadeen. Xaggii jeeskooda markay sidii qaalin layli diid ah u soo eryeen iyada,  iyaguna ay soo daba boodayeen, iyo markii ay buulkii yaraa ee roorkada ku xareeyeen iyada oo ilmaynaysa ma ay ahayn wax si na loo fili karayey. Degmo waa tan dhex taagan aqalkan. Waa tan loo ooday sidii cawl yar oo la soo gabraartay, mardhowna la duban doono. Waa kan jidhkeedii dhaylada ahaa barar la wada foodhacay. Waa kan wada dhiigroorka noqday ee ay meelwaliba danqanayso.
Durba, Degmo, xorriyaddii, laafyoodkii iyo nabaddii  ay daqiiqado  ka hor haysatay sawtan laga xayuubiyey ee ay addoonta noqotay!  Miyaanay Ibna Aadan ahayn? Soomaaliyad ahayn? waliba ina Aw Ibraahin ahayn? Gayaan miyaanu haasaawi jirin? Gobtuna miyaanay gabdhaha isa siin jirin? Ma sidan oo kale ayaa inta reero lagu dhiso dabadeed lagu dhaqdaa? Mise sidan oo kale ayaa gabadh lagu guursadaa? 
Degmo wali waxa ay garan la’ayd sida waxani u dheceen. Run mise riyo? Dhab mise dhalanteed? Cadowga sida neef geel ah u soo dhengadaystay in uu guur ka rabo marna may aqoonsanayn. Haba joogtee, neef baadi ahna sidan looma galo iyo xataa ugaadha ayey ku fekertay iyada oo qoolkii ku jirta. Caweyskii ayey islaani u soo gashay Degmo Aw Ibraahin. Dabadeed kaxaysay oo ay geysay guri kii dhaama oo isla jeeska ah. “Hooyo, waxba ha warwarin. Gayaankaa baa ku soo kaxaystay. Si kale oo ay kugu helaan bay waayeen. Raage oo aabbihii canaan ku ciilay baa cid aan adiga ahayn gabadh isugu garan waayey.” Ayey islaantii ku tidhi Degmo oo wali jidhku dhangadihii la hafeefanayo. Laakiin Degmo islaantan qof waalan ayey moodaysay. Ma ay waallayn ee Kaaha Xaaji Yuusuf bay ahayd. Sidaas bay Kaaha ku rajaynaysay in ay Degmo Soddoh ugu noqoto. Sidaas baanu Raage ku rajaynayey in Degmo loogaga hadho. 
IV 
Reer Aw Ibraahin waxa ay ogaadeen sidii wax dhaceen. Aad baa looga cadhooday arrinta. Ragga qaar in ay qori la baxaan baa laga qabtay. Qaarkoodna hanjabaad badn baa ka yeedhay. In ina-Garnayl guurdoon ahaa waa la ogaa, in se sidan xun uu wax u dooni lama ogayn. Aw Ibraahin Raggii  ayuu isugu yeedhay. Arrintan foosha xun ee dhacday buu aad uga walaacay. Talo iyo arrin baa la iswaydiiyey. Odayaashu in inanta reerka loo hibeeyo ayey soo jeediyeen. Laakiin Daahir Aw Ibraahin sina waa ay uga dagi wayday hibayntu! Dhowr jeer oo uu golaha hadallo ka yidhi waa la dhagaysan waayey. Walaashii Degmo in sida baadida la dhengadaysto. In innamo yaryari si sharafdarro ah iskaga kaxaystaan iyo in ay guri ku ootaan buu liqi waayey. Laakiin nin yari talo iyo cadho ma kala sooco yaa hadalkiisa lagu dhaafayey. Wax sii ridan ba looma arkayn.  Odayaduna hibeyn bay isku raaceen. Aw Ibraahinna raalli buu ka noqday. Habeenkaasna sidaas baa lagu kala seexday.  
Arroortii xigtay, Garnayl iyo laba oday iyo Raage oo wada socdaa reer Ibraahin u yimaaddeen. Waxa ay ku soo tashadeen in ay xaal bixiyaan sidoo kale inanta ay waydiistaan. Kamana ay warqabin wax reerku arrintan kaga tashaday. Kambalka Reerka ayuu odayada reerka midkood kaga hortagay martida. Markii la gartay waxa ay u socdaan baa ardaaga loo soo waday. Ardaagii baa gogol degdeg loogu dhigay. Daahir oo inanta walaalkeed ah baa sooryada u dhigay martida. Laakiin sina uma uu oggolayn hibayn iyo guur iyo wax la mid ah. Markii uu ardaaga sooryada dhigayey buu isha la raacay cidda ay yihiin marti-ku-sheeggu. Durba ishiisu waxa ay qabatay Raage oo fadhi iskala waaxay. Inta uu indhaha si xun ugu gubay farriin dhiillonna u tabiyey buu ka jeedsaday. Raagena si seeddinnimo leh ayuu Daahir naxariis ugu dhoolla caddeeyay. Marba cid aan ogayni ma yeesheen wiilkii gabadha shalay afduubtay ee garaacay baa gogol loo dhigay oo la sooray!  
Labadii dhinac baa is-horfadhiistay. Aw Ibraahin iyo saddex oday baa xagga inanta ahaa. Hawsha soo korodhay baa si aan door ahayn loo wadwaday. Sababayn aan waynayn iyo in ay ka xunyihiin baa martidu sheegtay. In ay inanta Raage u doonayaan baa oday ka mid ahi sheegay. Aw Ibraahinna dhiniciisa arrinta dhacday in uu ka xunyahay ka sokow in uu hibeeyay buu sheegay. Runtii, aad buu ugu farxay arrinta Raage. Farxadda oogadiisa ka ifbaxday baa taas laga arkayey. Garnayl qudhiisu waa uu ku farxay. Raage waxa uu sugi la’aa inta golaha lagu kala dareerayo, inta uu Degmo dhab ahaan u aroosayo iyo inta uu ubad wiilal u badan dhalayo! Noloshaas ayuu Raage si ilgaabni ah suuraystay.
Intii ardaaga la fadhiyey ee aan lagu kala kicin Daahir dhab ahaan lama dhaadayn. In kasta oo Daahir aanu in badan fadhiyin ardaaga. Haddana cidi ma ay arkayn markii alaab uu guriga ka soo qaatay uu ardaaga geestaas ugala baxay. Geed aan ka fogayn ardaaga ayuu isku gudbay. Si habsami ahna shiishkii isha u saartay. Markii uu Daahir keebka dib u gundhiyey iyo markii ay xabbaddu Raage laabta kaga xarootay waxba uma dhaxayn. Dhab mise dhalanteed? Si qunyar qunyar ah bay naftu uga gurantay. Dabadeed ay ka wada baxday, oo Raage noqday Mayd. Lama filaan iyo masiibo ayaa dhadcay. Wax walibana waa ay isrogeen. Si walba oo ay tahay, Garnayl waa kaas ilmo la dul istaagay maydkii Raage, mar kale waa kaas Garnaly si buuxda u goblamay. Raage waa kaas dunida goblannimo kaga hulleelay. Maydkiisiina waa kan ardaagii Aw Ibraahin bilqan isaga oo aan dhaqaaq lahayn. Talo waa tan odayaashii ku ciirtay. Si aan la garanayn waa tan la isku eeg-eegay. Gabadhii la isu hibaynayey waa ta geerida dhashay. Wiilkii ka cadhaysnaa waa kan naf madi ah qudhgooyey. Guurkiina waa kan Gunnimo isu geddiyey.  
Maydkii baa degdeg loogu qaaday gurigii Garnayl. Markii Kaaha Xaaji ay aragtayna laba cisho oo kale ayey baroor aammusi wayday. Maalintii saddexaad baa la ogaaday in maskaxdeeda khalkhal ku yimid. Dabiibkii iyo quraankii lagu bilaabay baa u socday. Raage markii maydkiisa laga arrinsaday baa la aasay. Iil madow oo godyar looga duway baa lagu riday. Dabadeed ciid lagu hamsiiyey. Degmo goor ay gurigoodii ku noqotay lama ogayn. Iyada qudheeddu waa isbaddashay. Qof maran bay u egtahay. Daahir meel uu ku dambeeyay lama yaqaan. Noloshuna goor ay sidan xun  Garnayl ugu xumaatay ma oga! 

Saddaam Xuseen Carab 

Hargeysa, Somaliland.